خاک نسوز

خاک نسوز یا گل آتشخوار، یک نوع رس است که می توانند بدون ترک برداشتن و یا زجاجی شدن، در برابر آتش مقاومت کند. خاک نسوز اصطلاحی‌ست که برای برخی از خاکهای دیرگداز به کار می‌رود. این خاکها معمولاً در ساخت آجرهای نسوز کاربرد دارند. در علم سرامیک، به خاکی نسوز گفته می‌شود که دست‌کم دمای ۱۵۱۵ درجه سانتی‌گراد را تحمل کند.

این خاکها دارای حدود ۲۳ تا ۳۴ درصد وزنی اکسید آلومینیوم، ۵۰ تا ۶۰ درصد وزنی سیلیس و ۹ تا ۱۲ درصد وزنی مواد فرار، بیشترش آب، که حین پخت از ماده خارج می‌شوند. این ماده حاوی حداقل 18 % تا 30 درصد و گاهاً بیش از 30 % آلومیناست.

این ماده ترکیبی از خواص رس ها و آلومینا را دارد. محصولات تولید شده از خاک نسوز، آجر نسوز نامیده می شود و در بسیاری از بخش های صنعتی، مورد استفاده قرار می گیرد. خاک نسوز معمولا به صورت بسترهای رسوبی در جریان های زغال سنگی، یافت می شود. اکثر خاک نسوزها، حالت پلاستیک دارند اما عموماً وجود خاک های رسی غیر پلاستیک و فلینتی به همراه این مواد موجب می شود تا این مواد قابلیت پلاستیک کمی داشته باشند.